İşçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik ve dayanışmayı öngören ve haksızlıkla mücadele günüdür.Marxist anlamda proleterya yani işçi sınıfının bayramı olarak kabul edilir. Dünyada şu an tüm ülkelrede resmi tatil kabul edilen bu gün; Türkiye'de ilk defa İşçi Bayramı adı altında 1923'te resmi tatil ilan edilmiştir.İlk defa Austuralya Melbourne'da 1856 yılında inşaat ve taş işçileri çalışma saatlerini 8 saate indirilmesi için Melbourne Üniversitesinde Parlenento evine doğru yürümüşlerdir.Bir defalık planlanmasına rağmen diğre 1 mayıs tarihin'de de tekrarlanmıştır.1886'da ise işçiler, Amerika İşçi Sendikası Federeasyonu Önderliğinde, haftada 6 gün 12 saatlik işlerinin 8 saate indirilmesi için grev yapmışlardır.Chicago'da yaklaşık yarım milyon işçi katılmıştır, ancak en büyük etki ise Luizvil'de olmuştur.Luizvil'de siyah ve beyaz işçiler birlik olup o dönem siyahların parklara kapalı olması na rağmen bu işçi grubu Luizvil Ulusal Park'a girmişlerdir.Bu olay gazetelerde önyarglıarın yıkılması olarak yer bulmuştur.Ancak en önemli gelişmeler 1 mayıstan sonra yaşanmıştır.3 Mayısta sokağa çıkan McCormick adında bir fabrikatörün fabrikasından atılan işçiler, fabrika önünde miting düzenlemişlerdir.Bu mitingin sonuna doğru McCormick fabrikasındaki grev kırıcılarını devreye sokmuştur.
Çıkan olaylara müdahele eden polisin açtığı ateş sonrası 4 işçi hayatını kaybetmiş,onlarcası yaranlmıştır.4 mayısta Haymarket Alanı'nda bu olay protesto edilirken nerden geldiği bilinmeye bir bomba polislerin önüne düşmüş 7'si ölmüş 69'u yaralanmıştır.Binlerce işiçi asılsız bir ithalarla tutuklanmış tutuklularadan bir kaçı idama edilmiştir.1889 yılında İkinci Enterasyonel'de alınan kararla da 1 Mayıs'ın "birik, mücadele ve dayanışma günü" olarak kutlanmasına karar verilmiştir.Türkiye'de de çeşitli aşamalardan geçmiş olan 1 Mayıs, 1923 de işçi bayramı olarak kabul edilmiş, 1924 işçi bayramının kitlesel olarak kutlanması yasaklanmıştır.1925 Takrir_i Sûkun yasası ile işçi bayramı yasaklanmış ve 1935 te "Bahar ve çiçek bayramı olarak ücretsiz tatil olarak ilan edilmiştir.1976 yılında geniş kapsamlı Taksim`de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu`nun organizasyonu altında gerçekleşmiştir.1 Mayıs 1977 tarihinde ise en geniş katılımlı bir toplantı düzenlenmiştir.
500 bin kişiyi bulan bu toplantıda işçilerin üzerine açılan ateş sonrası 34 işçi hayatını kaybetmiş bir çoğu da yaralanmıştır.Bu "kanlı 1 mayıs" olarak tarihe geçmiştir.1981 yılında Milli Güvenlik Konseyi kararı ile 1 mayıs resmi tatil olamaktan çıkmıtır.2008 yılına kadara resmi tatil olmaktan çıkan 1 Mayıs'ın "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanılması kabul edilmiş, tabi o tarihe kadar olaylar yer yer devam etmiş bazı vatandaşlar hayatlarını kaybetmiştir.2009 nisanında 1 Mayıs 1981 den sonra yine resmi tatil ilan edilmiş ancak taksim meydanına çıkılması yasaklanmıştır.Son olara 2010 da ise 1 Mayıs'ın taksimde kutlanılmasını serbest bırakılmıştır.
Çıkan olaylara müdahele eden polisin açtığı ateş sonrası 4 işçi hayatını kaybetmiş,onlarcası yaranlmıştır.4 mayısta Haymarket Alanı'nda bu olay protesto edilirken nerden geldiği bilinmeye bir bomba polislerin önüne düşmüş 7'si ölmüş 69'u yaralanmıştır.Binlerce işiçi asılsız bir ithalarla tutuklanmış tutuklularadan bir kaçı idama edilmiştir.1889 yılında İkinci Enterasyonel'de alınan kararla da 1 Mayıs'ın "birik, mücadele ve dayanışma günü" olarak kutlanmasına karar verilmiştir.Türkiye'de de çeşitli aşamalardan geçmiş olan 1 Mayıs, 1923 de işçi bayramı olarak kabul edilmiş, 1924 işçi bayramının kitlesel olarak kutlanması yasaklanmıştır.1925 Takrir_i Sûkun yasası ile işçi bayramı yasaklanmış ve 1935 te "Bahar ve çiçek bayramı olarak ücretsiz tatil olarak ilan edilmiştir.1976 yılında geniş kapsamlı Taksim`de Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu`nun organizasyonu altında gerçekleşmiştir.1 Mayıs 1977 tarihinde ise en geniş katılımlı bir toplantı düzenlenmiştir.
500 bin kişiyi bulan bu toplantıda işçilerin üzerine açılan ateş sonrası 34 işçi hayatını kaybetmiş bir çoğu da yaralanmıştır.Bu "kanlı 1 mayıs" olarak tarihe geçmiştir.1981 yılında Milli Güvenlik Konseyi kararı ile 1 mayıs resmi tatil olamaktan çıkmıtır.2008 yılına kadara resmi tatil olmaktan çıkan 1 Mayıs'ın "Emek ve Dayanışma Günü" olarak kutlanılması kabul edilmiş, tabi o tarihe kadar olaylar yer yer devam etmiş bazı vatandaşlar hayatlarını kaybetmiştir.2009 nisanında 1 Mayıs 1981 den sonra yine resmi tatil ilan edilmiş ancak taksim meydanına çıkılması yasaklanmıştır.Son olara 2010 da ise 1 Mayıs'ın taksimde kutlanılmasını serbest bırakılmıştır.Asım BARAN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder